Traduzione in lingua italiana

Tė huajt pėr vendin dhe sportin tonė
NJĖ INTERVISTĖ E VEĒANTĖ
Giovanni Armillotta: «Shqipėria duhet tė lidhet me Perėndimin edhe nė sport»

Giovanni Armillotta pėr ne ėshtė pjesė e njė tresheje gazetarėsh italianė tė pėrbėrė edhe Luigi Mengonit e Pino Montagnės, e cila prej vitesh i ėshtė kushtuar propagandimit tė sportit shqiptar jashtė. Autor i shumė shkrimeve, nė gazetat kryesore tė Italisė pėr thuajse tė gjithė llojet e sportin tonė, njohės i thellė dhe kompetent i tyre, Armillotta ėshtė mbi tė gjitha studiuesi pasionuar i historisė dhe ēėshtjeve politike. Ai ka botuar njė sėrė shkrimesh e studimesh pėr mjaft ēėshtje shqiptare duke tėrhequr vėmendjen nė shtypin italian. Kėto ditė ai bėri njė vizitė nė redaksinė e gazetės «Sporti» pėr tė cilėn dha intervistėn qė ne po botojmė.

Besnik Dizdari – Për të parën herë në Shqipëri! Mendimet tuaja?
Giovanni Armillotta – Më në të fund, shumë i respektuari Besnik, kam kënaqësinë që të njihem personalisht me ty dhe me miqtë e tjerë të redaksisë. Gjendja këtu është shumë e vështirë, pas viteve të mbylljes ideologjike, ekonomike dhe shoqërore. Megjithatë jam i sigurt, duke njohur shpirtin, durimin dhe vullnetine mirë të shqiptarëve, që në pak kohë ndihmat perëndimore dhe puna e njerëzve do ta rindërtojnë këtështet të pasur me vend burime minerare dhe bujqësore, ku edhe natyra është e pranishme, ndonëse me një hapësirë të kufizuar, me gjithë bukuritë e saj: plazhe, lumenj, liqene, male, pyje. Ka mundësi të shkëlqyera për zhvillimine industrisë, turizmit dhe një bujqësi të modernizuar. 
B.D. – A do të dalë së shpejti si zakonisht ndonjë artikull i juaji mbi Shqipërinë?
G.A. – Gjatë qëndrimit në Tiranë, kam pasur mundësinë të shkoj në Bibliotekën Kombëtare, ku kam mbledhur material të çmuar për artikuj tëmëtejshëm.
B.D. – Përse interesoheni edhe për sportin shqiptar? 
G.A. – Është një pasjon qëmë ka lindur që fëmijë, kur fillova të interesohesha për Kupat e Evropës në futboll. Skuadrat kombëtare shqiptare dhe ato të klubeve, merrnin pjesë pak, por me një dinjitet të madh; mjafton të kujtosh fitoren në Ballkaniadë nė vitit 1946 (që shënoi fillimin e aktivitetin futbollistik evropian të përfaqësueseve pas Luftës së Dytë Botërore); barazimin historik 0:0, me të cilin Shqipëria eliminoi nga “Evro68” nën-kampionët e botës së Gjermanisë Federale; “17 Nëntori” – një nga skuadrat e pakta në botë e aftë të ndalojë “Ajaksin” legjendar të Krojfit me shokë; “Under-21-shin” që në vitet ’80 u konsiderua nga revista angleze «World Soccer», ndër dhjetë më të mirat e botës etj. Që atëherë doja të dija mëshumë, dhe u njoha me të tjera suksese (qitje, volejboll, ngritjepesash, basketboll, atletikë, mundje etj.); kështu që me kohë u bëra bashkëpunëtor i «La Gazzetta delloSport» të Milanos, e përditshmja më e lexueshme në Itali.
B.D. – Çfarë mendoni për tëardhmen e sportin shqiptar?
G.A. – Eksodi në masë i sportistëve ka dëmtuar rëndë strukturën e pjesës më të madhe të klubeve shqiptare. Në këtë situatë të vështirë vetëm Kombëtaret mund të përparojnë, për arsye se do të thërrasin në formacion disa elemente të pajisur jashtë me një përvojë të vlefshme. Por për të përmisuar cilësinë duhet të zgjerohen kontaktet. Pas eksperiencës falimentuese me Kinën Popullore, ku sporti shqiptar humbi kohë dhe para, nuk mjaftojnë më as edhe protokollet sportive me vende të respektueshme realisht, por nuk me nivel të lartë për sportin si Algjeria, Siria, Kuba (në futboll) etj. Shqipëria duhet të lidhet me perëndimin edhe nga pikëpamja sportive. 
B.D. – Dhe tani disa refleksione për gazetën «Sporti».
G.A. – Jam abonuar tek «Sporti popullor» (sot «Sporti») qysh prej vitit 1979, si edhe në gazeta të tjera shqiptare, prandaj mendimet e mia bazohen nëpërmjet ndjekjes së drejtpërdrejt të shtypit shqiptar në 13 vjetët e fundit. Qysh në fillimet e viteve 80, ndërmjet1982 dhe 1983 «Sporti» ka qënë organi i vetëmi shtypit shqiptar që bëri një kthesë në kuptimin modern dhe perëndimor, qoftë edhe brenda kufijve që diktonte regjimi i kaluar. Pikë së pari iu dha më pak hapësirë politikës dhe kultit të personit (më kujtohet në dhjetor të 1979-ës një faqe e tërë kushtuar Stalinit!). E vërteta mori rrugë: filluan të botoheshin edhe rezultatet dhe komentet e humbjeve në ndeshjet ndërkombëtare ndërsamë parë kalonin në qetësi. Frazat politike në krye të faqës u zëvendësuan me diçitura të karakterit sportiv. U bë një kthesë e dukshme për të botuar statistikat (formacionet, rezultatet, emra, shifra), duke pasuruar kështu dukshëm historinë statistikore të sportit shqiptar. Përpjekja për ta nxjerrë gazetën dy herë në javë ka gjetur miratim të madh tek sportivët shqiptarë dhe tek të abonuarit jashtë shtetit. Sporti ndërkombëtare rriti dukshëm hapësirën e tij dhe arriti të dalë deri edhe në faqen e parë. Për të gjitha këto, dhe për të tiera që nuk më vijnë ndër mend këto çaste, duhet t’i jemi mirë njohës gjithë redaksisë së përbërë prej profesionistësh seriozë dhe kompetentë, që kanë pasur kurajon ta transformojnë gazetën, në kushte, kohë më parë të rrezikshme dhe tani të vështira. Po ndahem duke iu uruar juve punë të mbarë dhe në të ardhmen, një periodicitet tëpërditshëm. Faleminderit!

(1) Besnik Dizdari është ndër gazetarët më të njohur të Shqipërisë duke kruijuar një stil të tijin në publicistikën sportive dhe falë arritjeve të tij është përzgjedhur dhe përfshirë në botimin e mirënjohur «Who's Who in the World» të vitit 1998.

Bibl.: Traduzione dell’intervista rilasciata a Besnik Dizdari (1), direttore di«Sporti», e apparsa sul N. 87 del 1° novembre 1991; archivio di Giovanni Armillotta, filza: Albania

Giovanni Armillotta č uno dei componenti la triade di giornalisti italiani, composta da Luigi Mengoni e Pino Montagna, i quali da anni diffondono la realtą dello sport albanese all’estero. Autore di molti scritti su importanti giornali italiani su quasi tutti gli sport albanesi, dei quali č profondo e competente conoscitore, Armillotta č principalmente studioso e appassionato di storia e temi politici internazionali. Egli ha pubblicato una serie di saggi e articoli suoi problemi albanesi, che hanno riscosso attenzione sulla stampa italiana. In questi giorni svolge una visita alla redazione del giornale «Sporti», al quale ha rilasciato un’intervista che pubblichiamo.

Besnik Dizdari – Per la prima volta in Albania! Le tue opinioni?
Giovanni Armillotta – Finalmente, stimatissimo Besnik, ho il piacere di conoscere di persona te e gli altri amici della redazione. La situazione qui č molto difficile, dopo anni di chiusura ideologica, economica e sociale. Comunque sono sicuro – conoscendo lo spirito, la perseveranza e la buona volontą albanesi  – che in un breve periodo di tempo gli aiuti occidentali ed il lavoro della gente ricostruiranno questo Stato ricco di risorse minerarie e agricole, dove anche la natura č presente, sia pure in uno spazio ristretto, con tutte le sue bellezze: spiagge, fiumi, laghi, montagne, foreste. Ci sono grandi possibilitą per lo sviluppo dell’industria, del turismo e di un’agricoltura modernizzata.
B.D. – Uscirą prossimamente qualche tuo articolo sull’Albania?
G.A. – Nel mio soggiorno a Tirana, mi sono recato alla Biblioteca Nazionale, dove ho raccolto delle fonti preziose per ulteriori articoli.
B.D. – Perché t’interessi anche allo sport albanese?
G.A. – Č una passione che mi č nata da bambino, quando iniziai ad interessarmi alle Coppe europee di calcio. Le societą e le nazionali albanesi partecipavano poco ma con grande dignitą; basterebbe ricordare la vittoria nella Balcaniade del 1946 (che segnņ la ripresa dell’attivitą calcistica europea per nazionali dopo la seconda guerra mondiale); lo storico 0-0 con il quale l’Albania estromise dai Campionati Europei 1968 i vice-campioni del mondo della Germania Federale; il 17 Nėntori, una delle poche squadre al mondo che riuscģ a fermare il leggendario Ajax di Cruyff e compagni; la Under 21, che negli anni 80 fu considerata dalla rivista inglese «World Soccer» fra le migliori dieci squadre al mondo, ecc. Volli saperne di pił, e venni a conoscenza di altri successi (tiro a segno, pallavolo, sollevamento pesi, pallacanestro, atletica, lotta, ecc.); cosicché col tempo sono diventato anche collaboratore de «La Gazzetta dello Sport» di Milano, il quotidiano pił letto in Italia.
B.D. – Cosa pensi sul futuro dello sport albanese?
G.A. – L’esodo in massa degli sportivi ha danneggiato gravemente la struttura delle societą sportive albanesi. In questa difficile situazione solo le nazionali possono avvantaggiarsene, poiché sono in grado di schierare elementi dotati di una certa esperienza all’estero. Ma per migliorare la qualitą bisogna allargare i contatti. Dopo la fallimentare esperienza con la Cina Popolare, nel corso della quale lo sport albanese ha perso tempo e denaro, non bastano pił i protocolli sportivi con Paesi sportivamente rispettabili ma di non ai vertici, come Algeria, Siria, Cuba (per il calcio), ecc. L’Albania deve collegarsi con l’Occidente anche dal punto di vista sportivo.
B.D. – E ora alcune opinioni sul giornale «Sporti»
G.A. – Sono abbonato a «Sporti popullor» (oggi «Sporti») sin dal 1979, come anche ad altri giornali albanesi, per cui le mie osservazioni si basano sull’apprendimento diretto della stampa albanese negli ultimi 13 anni. Dall’inizio degli anni 80, fra il 1982 e 1983, «Sporti» č stato l’unico organo di stampa albanese che ha compiuto una svolta in senso moderno ed occidentale, nonostante le limitazioni imposte dal precedente regime. In primo luogo ha dato meno spazio alla politica e al culto della personalitą (ricordo nel dicembre 1979 un’intera pagina dedicata a Stalin). La veritą ha preso piede: si sono iniziati a pubblicare anche i risultati e i commenti delle sconfitte negli incontri internazionali, mentre prima passavano sotto silenzio. Le frasi politiche in cima alla prima pagina sostituite con diciture di carattere sportivo. Maggior importanza alle cifre (formazioni, risultati, nomi, numeri) ed alla storia statistica dello sport albanese. La decisione di renderlo bisettimanale ha raccolto il consenso degli sportivi albanesi e degli abbonati all’estero. Lo sport internazionale č venuto in alta considerazione fino a raggiungere la prima pagina. Per tutto ciņ, ed altro che in questo momento non mi sovviene, dobbiamo essere grati all’intera redazione composta di professionisti seri e competenti, che hanno avuto il coraggio di mutare il giornale in condizioni, ieri pericolose ed oggi difficili. Nel congedarmi vi auguro buon lavoro, ed una futura periodicitą quotidiana. Grazie!

(1) Besnik Dizdari č fra i giornalisti albanesi pił noti, avendo creato uno stile originale nella pubblicistica sportiva, e grazie alla sua attivitą professionale č stato scelto e citato dall’autorevole «Who’s Who in the World», edizione 1998.